UWV gebukt onder grote werkdruk door coronacrisis 

De uitkeringsinstantie UWV draait sinds het begin van de coronacrisis op volle toeren. Miljoenen banen zijn overeind gehouden met de haastig ontworpen loonsubsidie NOW en het aantal aanvragen voor een WW-uitkering is ongekend snel gestegen. ALs gevolg hiervan piept en kraakt de instantie onder de toegenomen werkdruk. Vijf uitzendbureaus zijn aan het werk gezet om nieuwe uitkeringsdeskundigen te werven. Sinds maart is de afdeling uitkeren gegroeid van 1.300 naar nu 1.700 voltijdbanen. Volgend jaar moeten dat er 2.200 zijn. 

Op zich is het UWV gewend aan snelle groei van de eigen organisatie zodra de werkloosheid oploopt. „Maar nu is het heel anders dan in de vorige crisis”, zegt bestuurder Guus van Weelden. „In 2008 zagen we niet direct een verviervoudiging van het aantal WW-aanvragen, nu wel. Toen bereikte het aantal werklozen pas na zes jaar zijn hoogtepunt.” Daar komt bij dat de ontwikkeling van de werkloosheid nu veel onzekerder is. Het UWV gaat uit van de ‘basisraming’ van het Centraal Planbureau, waarin de werkloosheid volgend jaar oploopt naar zo’n 6 procent. Maar in een ‘tweedegolfscenario’ verwacht het planbureau een veel hogere werkloosheid: bijna 10 procent. Van Weelden: „Ook het effect van het derde steunpakket, vanaf oktober, is nog onzeker, dus we leven met de maand.”

Deze zomer kregen UWV-medewerkers het wel iets rustiger dan in het voorjaar; veel flexwerkers en zzp’ers raakten aan het begin van de crisis hun werk kwijt. De komende maanden verwacht het UWV een nieuwe „hausse” aan WW-aanvragen, zegt Van Weelden. Dit keer vooral van werknemers die een vast contract hadden. Trajecten om hen te ontslaan, duren al snel een paar maanden. „Dit is de stilte voor de storm.”

De storm van maart en april leidde ook tot overwerk voor Yasmina Akatal, teammanager uitkeren in Utrecht en Flevoland. Zij geeft leiding aan 24 mensen die beslissen of aanvragers recht hebben op een WW-uitkering en ervoor moeten zorgen dat werklozen op tijd het juiste bedrag krijgen. „We moesten direct prioriteiten stellen”, zegt Akatal. „Welk werk moeten we laten liggen zodat iedereen op tijd zijn geld krijgt?” Nu hoeven UWV-medewerkers uitkeringsontvangers niet meer te bellen als ze een „ingrijpende beslissing” nemen, zoals een WW-aanvraag afwijzen of een toegekend bedrag terugvorderen. Akatal: „Het was gewoon te intensief en tijdrovend.” In de tussentijd wil het UWV zo snel mogelijk de nieuwe werknemers opleiden. Eerst kóst het nieuwe personeel nog tijd. „Als ze beslissingen moeten nemen over iemands inkomen, zijn ze vaak nog bang om fouten te maken.” Daarom zit er in de eerste maanden een collega naast.