Massar/DAS Nederlandse Rechtsbijstand Verzekeringsmaatschappij NV

(Prejudiciële vraag op AR 2014-0837.) Op 14 januari 2014 heeft de werkgever (Tropenzorg B.V.) van Massar op de voet van artikel 6 van het Buitengewoon Besluit Arbeidsverhoudingen het UWV verzocht om toestemming tot beëindiging van de arbeidsovereenkomst met Massar wegens bedrijfseconomische redenen. Massar heeft DAS op 17 januari 2014 verzocht om kostendekking voor rechtsbijstand in die procedure door een externe advocaat. DAS heeft hem meegedeeld dat de procedure voor het UWV geen gerechtelijke of administratieve procedure in de zin van de Wet op het financieel toezicht was, dat de verzekerde daardoor niet het recht had een advocaat te kiezen en dat zij de aan de vertegenwoordiging door een advocaat verbonden kosten niet zou vergoeden. Bij tussenvonnis heeft die voorzieningenrechter aan de Hoge Raad der Nederlanden de vraag voorgelegd of de procedure voor het UWV een ‘administratieve procedure’ is in de zin van artikel 4 lid 1 van Richtlijn 87/344, waarop artikel 4:67 van de Wet op het financieel toezicht is gebaseerd. De Hoge Raad is voorshands van oordeel dat de procedure bij het UWV moet worden aangemerkt als een administratieve procedure als bedoeld in artikel 4 lid 1 van Richtlijn 87/344. Voor de tegenovergestelde opvatting pleiten volgens de Hoge Raad argumenten in verband met onder meer de totstandkomingsgeschiedenis van die richtlijn en de gevolgen die een ruime uitlegging van het begrip administratieve procedure kan hebben voor de stelsels van rechtsbijstandverzekering. Om die reden heeft de Hoge Raad prejudiciële vragen aan het Hof gesteld.

Het Hof van Justitie EU oordeelt als volgt. Een uitlegging van het begrip ‘administratieve procedure’ in de zin van artikel 4 lid 1 onderdeel a van Richtlijn 87/344 zoals verweerster in het hoofdgeding die bepleit, waarbij dat begrip enkel gerechtelijke procedures in bestuursaangelegenheden zou omvatten, dat wil zeggen procedures voor een gerecht in eigenlijke zin, zou dus de door de wetgever van de Europese Unie met zoveel woorden gebruikte uitdrukking ‘administratieve procedure’ haar betekenis ontnemen. Een uitlegging van artikel 4 lid 1 onderdeel a van Richtlijn 87/344 waarbij de voor rechtsbijstand verzekerde werknemer vrij zijn advocaat of andere vertegenwoordiger kan kiezen in het kader van de administratieve procedure die ertoe leidt dat een bestuursorgaan de werkgever vergunning verleent om de werknemer te ontslaan, is temeer geboden daar het Hof in het arrest Sneller (C-442/12, ECLI:EU:C:2013:717) het recht van vrije keuze van de advocaat of de vertegenwoordiger heeft erkend in het geval van een werknemer die zich in dezelfde situatie bevond maar wiens arbeidsovereenkomst was beëindigd bij rechterlijke beslissing. Bovendien zij aangaande de eventuele financiële gevolgen voor de stelsels van rechtsbijstandverzekering in herinnering gebracht dat, gesteld al dat dergelijke financiële gevolgen zich kunnen voordoen, zij niet tot een restrictieve uitlegging van artikel 4 lid 1 onder a van Richtlijn 87/344 kunnen leiden. Richtlijn 87/344 beoogt immers geen volledige harmonisatie van de regels die van toepassing zijn op overeenkomsten inzake rechtsbijstandverzekering en de lidstaten blijven bij de huidige stand van het Unierecht vrij om de op deze overeenkomsten toepasselijke regeling vast te stellen, voor zover de in die richtlijn neergelegde beginselen niet van hun wezenlijke inhoud worden beroofd (zie in die zin arrest Stark, C-293/10, ECLI:EU:C:2011:355, punt 31). Zo sluit de omstandigheid dat de verzekerde zijn recht op vrije keuze van zijn vertegenwoordiger uitoefent niet uit dat in bepaalde gevallen beperkingen kunnen worden gesteld aan de kosten die door de verzekeraars worden vergoed (zie arrest Sneller, C-442/12, ECLI:EU:C:2013:717, punt 26). Gelet op het voorgaande moet op de gestelde vragen worden geantwoord dat artikel 4 lid 1 onderdeel a, van Richtlijn 87/344 aldus moet worden uitgelegd dat het in die bepaling bedoelde begrip ‘administratieve procedure’ mede omvat een procedure die ertoe leidt dat een bestuursorgaan de werkgever vergunning verleent, de voor rechtsbijstand verzekerde werknemer te ontslaan.