Royal Schiphol Group N.V., Gemeente Haarlemmermeer/Federatie Nederlandse Vakbeweging, CNV Vakmensen NL, Vakvereniging voor machinisten en conducteurs

Feiten

De Federatie Nederlandse Vakbeweging, de vereniging CNV Vakmensen en de Vakvereniging voor machinisten en conducteurs (hierna gezamenlijk: de bonden) hebben collectieve acties in het vooruitzicht gesteld indien het kabinet niet de bereidheid zou tonen om het financiële kader voor de lange termijn substantieel bij te stellen. Die acties zijn in gang gezet nadat minister Koolmees bij brief aan de Tweede Kamer van 1 februari 2019 zonder akkoord met de sociale partners voorgenomen maatregelen heeft aangekondigd. De bonden hebben vervolgens met een oplopende intensiteit actie gevoerd en hebben landelijke acties voor 28 en 29 mei 2019 aangekondigd nadat zij vaststelden dat het kabinet niet bewoog. Het betreft hier het volledig lamleggen van al het trein- en streekvervoer gedurende een hele dag. Royal Schiphol Group N.V. (hierna: Schiphol) betoogt dat de acties een onevenredige inbreuk maken op de door artikel G ESH beschermde belangen en dat het maatschappelijk gezien dringend noodzakelijk is om daaraan beperkingen te stellen. De door Schiphol overlegde verklaring biedt inzicht in de logistieke complexiteit van de operatie op de luchthaven en de impact die een verkeersinfarct rond Schiphol zou kunnen hebben op die operatie. De burgemeester van Haarlemmermeer onderschrijft de analyse van Schiphol.

Oordeel

De voorzieningenrechter is van oordeel dat de cijfers aan de hand waarvan Schiphol de gevolgen van de acties uiteen heeft gezet, niet toereikend zijn weerlegd door de bonden. Daar komt nog bij dat, bezien vanuit een oogpunt van veiligheidsrisico, in de geschetste problematiek een 'multiplier effect' ligt opgesloten. De voorzieningenrechter acht aannemelijk dat, naarmate de werkelijkheid in negatieve zin meer afwijkt van de inschattingen en de noodzaak van bereikbaarheid van Schiphol en de wegen rond Schiphol voor hulpdiensten daardoor groter is, die bereikbaarheid door de congestie juist geringer is geworden. De voorzieningenrechter meent dat het niet overdreven is te stellen dat bij het volledig lamleggen van het openbaar vervoer een reëel risico bestaat voor ernstige verstoringen van de openbare orde en veiligheid. Luchthaven Schiphol ligt in het dichtstbevolkte deel van een van de dichtstbevolkte landen van Europa. Het is de op één na grootste hub ter wereld. Zoals de praktijk heeft uitgewezen brengt aard en complexiteit van haar operatie mee dat reeds een geringe verstoring van het infrastructurele systeem waarbinnen zij moet functioneren aanzienlijke gevolgen heeft. De voorzieningenrechter acht het tevens aannemelijk dat het geheel ontbreken van openbaar vervoer in de regio Schiphol op 28 mei 2019 een aanzienlijke impact voor tienduizenden reizigers zal hebben en voor Schiphol en de daarop werkzame luchtvaartmaatschappijen tot aanzienlijke materiële schade zal leiden. Het gaat hier om derden die buiten het conflict staan. Het voorgaande betekent niet dat de acties in het hele land moeten worden verboden. NS heeft in overleg met de bonden een concept voor een scenario uitgewerkt dat volgens Schiphol en de burgemeester van Haarlemmermeer in samenhang met een reeks andere maatregelen toereikend lijkt om de veiligheidsrisico’s en de schade binnen de perken te houden. De voorzieningenrechter is van oordeel dat het met het oog op het voorkomen van die risico’s noodzakelijk is om de essentie van dat scenario aan de bonden op te leggen. Aanpassing van de acties binnen de regio Schiphol op deze wijze lijkt niet noemenswaardig afbreuk te doen aan doel en effectiviteit van de landelijke acties. Het signaal aan het kabinet wordt niet minder krachtig indien de druk op Schiphol door een bescheiden treinenloop wordt verminderd.