Rechtspraak
Rechtbank Midden-Nederland (Locatie Utrecht), 23 januari 2019
ECLI:NL:RBMNE:2019:342
Vereniging van Gepensioneerden Wilma Pensioenfonds/Koninklijke BAM Groep N.V.
Feiten
De VGWP vertegenwoordigt de gewezen deelnemers en gepensioneerden die uit hoofde van hun dienstverband bij Wilma Bouw en/of de Koninklijke BAM Groep N.V. (hierna: BAM) pensioenuitkeringen ontvangen. In 2010 werden binnen BAM de diverse pensioenregelingen geharmoniseerd. Door die harmonisatie is een wijziging in de toeslagbepaling in het pensioen van de Wilma Bouw gepensioneerden en slapers doorgevoerd. Voor de wijziging van 2010 was de toeslagverlening gekoppeld aan het Consumentenprijsindexcijfer. Na de wijziging in 2010 werd de toeslagverlening – opgenomen in het Toeslagprotocol 2010 en daarna 2013 – gekoppeld aan de toeslagen als verleend door Bpf Bouw. VGWP stelt dat de Wilma gepensioneerden en slapers door deze wijziging ernstig worden benadeeld, omdat het in de nieuwe situatie veel minder vaak tot toeslagverlening komt dan in de oude situatie. Aangezien het gesepareerd depot 2 specifiek voor hen is aangelegd en is gefinancierd met overrente uit depot 1 is het onaanvaardbaar dat hierdoor de situatie ontstaat dat zij niet of nauwelijks meer zullen profiteren van het door en voor hen opgebouwde kapitaal in depot 2, aldus VGWP.
Oordeel
Volgens de VGWP is toepassing van het Toeslagprotocol AEGON 2013 ex artikel 6:248 lid 2 BW onaanvaardbaar omdat toepassing van dat protocol leidt tot een onevenwichtige toeslagverlening. Of hier sprake van is, hangt naar het oordeel van de kantonrechter af van tal van omstandigheden, zoals de aard en de verdere inhoud van de overeenkomst, de maatschappelijke positie en de onderlinge verhouding van partijen en de wijze waarop het beding tot stand is gekomen. Ten eerste is van belang of de toeslagbepalingen van voor en na 2010 voorwaardelijk dan wel onvoorwaardelijk zijn. Partijen zijn het erover eens dat de toeslagbepaling van na 2010 voorwaardelijk is. De vraag of de toeslagbepaling van voor 2010 een onvoorwaardelijke is, moet worden beantwoord aan de hand van de cao-norm. In de tekst van de toeslagbepaling van na 2010 is naar het oordeel van de kantonrechter een voorwaardelijk recht op indexatie vastgelegd, namelijk afhankelijk van een onzekere gebeurtenis, te weten de beschikbaarheid van middelen (art. 6:21 BW), waarover het bestuur jaarlijks zal moeten beslissen. In de periode na de overname zou vanwege de verslechterde financiële positie geen toeslag kunnen worden verleend. Om toch een toeslag te kunnen bieden, heeft BAM – geheel onverplicht – een jaarlijkse toeslag van gemiddeld 1% gefinancierd. Door de onverplichte toeslagverlening door BAM zijn zij er dus alleen maar op vooruit gegaan. Naar het oordeel van de kantonrechter is er geen sprake van een onevenwichtige belangenbehartiging en is toepassing van het Toeslagprotocol 2013 naar maatstaven van redelijkheid en billijkheid niet onaanvaardbaar waardoor het buiten toepassing zou moeten blijven. Voorts is de vraag of BAM aan alle wettelijke vereisten voor het doorvoeren van een wijziging in de pensioenvoorwaarden heeft voldaan. Wanneer de werkgever een voornemen heeft om in het kader van een uitvoeringsovereenkomst met een verzekeraar een besluit te nemen dat van invloed is op de uitvoering of de hoogte van pensioenrechten, is hij, mits aan een aantal formele voorwaarden wordt voldaan, verplicht om dat voorgenomen besluit voor te leggen aan een vereniging van gepensioneerden. BAM legt verantwoording af ten aanzien van de rechtstreeks verzekerde pensioenregelingen, waaronder die van de Wilma-werknemers bij AEGON aan het VVP. De VVP wordt gevormd door de SEC en de Pensioencommissie van de COR. De SEC is nauw betrokken geweest in het proces van uniformering, heeft invloed uitgeoefend op de invulling en opstelling van het Toeslagprotocol 2010 en is akkoord gegaan met de wijziging. Door deze gang van zaken is ook materieel voldaan aan de vereisten van artikel 22 Pw. Daarnaast heeft ook de COR met een wijziging van de voorwaardelijke toeslagbepaling ingestemd.