werknemers/TenneT TSO B.V

Feiten 

Werknemers zijn in dienst van Tennet als (senior) bedrijfsvoerders. Zij werken in een volcontinudienst en hebben tot 1 maart 2014 een ploegentoeslag van 30% ontvangen. De cao Netwerkbedrijven is van toepassing. In de cao zijn onder meer bepalingen opgenomen met betrekking tot de ploegendiensten en de vergoedingen. In de loop van 2010 heeft Tennet door het onderzoeksbureau Déhora Consultancy Group onderzoek laten doen naar de naleving van de Arbeidstijdenwet (ATW), de toepasselijke cao en het bedrijfsreglement, alsmede naar financiële consequenties en de belasting van haar personeel door de wijze van roostering. Tennet heeft naar aanleiding van dit rapport overleg gevoerd met de commissie arbeidsvoorwaarden van de ondernemingsraad (OR), alsook met het kernteam roosters. Dit heeft geleid tot een eerste conceptversie van een aangepaste werktijdenregeling (WTR) in januari 2012. Na enkele knelpunten heeft de OR op 4 november 2013 ingestemd met de gewijzigde WTR, waarin is opgenomen dat de ploegendiensttoeslag op basis van de feitelijke belasting wordt berekend. Daarbij is er een afbouwregeling ingesteld. De nieuwe roosters zijn, na instemming van de OR, met ingang van 1 maart 2014 ingevoerd. Werknemers maken bezwaar en vorderen onder meer dat voor recht wordt verklaard dat zij recht hebben op de continudiensttoeslag van 30% en Tennet wordt veroordeeld tot instandhouding van de ongewijzigde continudienstentoeslag. De kantonrechter heeft de vorderingen afgewezen. Werknemers komen op tegen dit vonnis.

Oordeel 

Partijen verschillen in essentie van inzicht over de volgende onderwerpen: (1) Is sprake van een standaard-cao?, (2) Is de vaste ploegentoeslag van 30% een primaire arbeidsvoorwaarde?, (3) Was Tennet gerechtigd de ploegentoeslag te wijzigen?

Standaard-cao? 

Tennet stelt dat de cao een standaardkarakter heeft zodat, ongeacht de vraag of de door werknemers ontvangen ploegentoeslag van 30% als een primaire arbeidsvoorwaarde kan worden beschouwd of niet, afwijking van de regeling van de ploegentoeslag in de cao niet mogelijk is. Tennet verwijst ter ondersteuning van haar standpunt naar een brief van een senior beleidsadviseur van de WENB waarin deze schrijft dat is beoogd een standaard-cao tot stand te brengen, waarvan afwijking slechts is toegestaan voor zover dit expliciet in de cao is vermeld. Toetsing aan de cao-norm levert naar het oordeel van het hof op dat de cao geen standaardkarakter heeft. Uit de tekst van de cao valt dat namelijk niet op te maken.

Vaste ploegentoeslag als primaire arbeidsvoorwaarde? 

Tijdens de zitting is gebleken dat feitelijk niet (steeds) werd gewerkt in een vijfploegen-volcontinudienst. Hieruit leiden werknemers af dat zij de toeslag van 30% ontvingen, onafhankelijk van de daadwerkelijke inroostering, en dat sprake is van een vast salarisbestanddeel. Tennet daarentegen stelt dat de toeslag werd bepaald op basis van de daadwerkelijke inroostering. Tennet verwijst daarvoor onder meer naar de cao en afspraken die daarover zijn gemaakt. Het hof overweegt dat in de individuele arbeidsovereenkomsten de ploegentoeslag niet eenduidig is vastgelegd. Het hof oordeelt verder dat van een recht op een vaste ploegentoeslag van 30%, in weerwil van het in de cao bepaalde, slechts sprake kan zijn indien door Tennet bewust van de regeling van de cao is afgeweken doordat (1) zij aan werknemers een vaste ploegentoeslag van 30% die onafhankelijk is van de zwaarte van het rooster heeft toegekend, ofwel (2) sprake is van een consistente handelwijze van Tennet, waardoor bij werknemers door verloop van jaren het gerechtvaardigd vertrouwen is gewekt dat zij de vaste ploegentoeslag van 30% zouden ontvangen, ongeacht de zwaarte van het rooster. Het hof laat werknemers toe bewijs te leveren waar voornoemde uit blijkt.