Stichting Bedrijfstakpensioenfonds voor de Zoetwaren/X B.V.

Feiten

Stichting Bedrijfstakpensioenfonds voor de Zoetwaren (hierna: Bpf Zoetwaren) voert als bedrijfstakpensioenfonds in de zin van de Pensioenwet en de Wet verplichte deelneming in een bedrijfstakpensioenfonds 2000 de collectieve pensioenregeling uit voor de Zoetwarenindustrie. De deelneming in Bpf Zoetwaren is op grond van het Verplichtstellingsbesluit voor de Zoetwarenindustrie verplicht voor werknemers die in dienst zijn van een onderneming behorende tot de zoetwarenindustrie. Aanvankelijk hield X B.V. zich bezig met de productie van en de groothandel in zuivel. Sinds 1995 worden uitsluitend pannenkoeken en poffertjes geproduceerd. In een geschil in 1997 tussen een toenmalig werknemer en de onderneming heeft de kantonrechter Dordrecht geoordeeld dat de onderneming niet viel onder de werkingssfeer van de CAO voor de Suikerverwerkende Industrie (de voorganger van de CAO Zoetwaren). Bij brief van 28 maart 2017 heeft Bpf Zoetwaren X B.V. verzocht gegevens te verstrekken om na te kunnen gaan of X B.V. verplicht was tot aansluiting. Op 24 april 2017 zijn de gevraagde gegevens verstrekt, met daarbij een toelichting waarom X B.V. niet valt onder de verplichtstelling. Bij brief van 26 april 2017 heeft Bpf Zoetwaren aan X B.V. meegedeeld dat de activiteiten van X B.V. niet onder het Verplichtstellingsbesluit vallen, zodat zij niet verplicht is tot aansluiting bij het Bpf Zoetwaren. Bij brief van 14 juni 2017 heeft Bpf Zoetwaren aan X B.V. meegedeeld terug te komen op de beslissing van 26 april 2017 met de aankondiging dat een nieuw onderzoek zal worden verricht. Tussen partijen is vervolgens discussie ontstaan over de vraag of X B.V. valt onder de werkingssfeer van het Verplichtstellingsbesluit van Bpf Zoetwaren.

Oordeel

Zijn pannenkoeken en poffertjes koek (art. 1 sub a Verplichtstellingsbesluit)?

De taalkundige beschrijving van koek volgens Van Dale is dermate ruim dat hieronder in beginsel ook pannenkoeken en poffertjes zouden kunnen worden geschaard. Naar het oordeel van de kantonrechter is duidelijk dat pannenkoeken en poffertjes volgens algemene maatschappelijke opvattingen niet als koek worden gezien. Zowel wat betreft de toepassing, de uiterlijke verschijningsvorm, de structuur en de smaak als naar samenstelling en bereidingswijze zijn er essentiële verschillen tussen enerzijds pannenkoeken en poffertjes en anderzijds koek. Deze maatschappelijke opvatting wordt onderschreven in het door X B.V. overgelegde rapport van het in haar opdracht door een extern marketingbureau uitgevoerde marktonderzoek. Ook de deskundige opinie van bakkerijwetenschapper Gort bevestigt dat pannenkoeken en poffertjes niet zijn te beschouwen als een soort koek. Tot slot blijkt ook uit de categorisering in supermarkten dat pannenkoeken en poffertjes naar maatschappelijke opvattingen niet worden gerekend tot koek.

Zijn pannenkoeken en poffertjes naar de aard der verwerkte grondstoffen en productiewijze vergelijkbaar met koek (art. 1 sub d Verplichtstellingsbesluit)? 

Naar het oordeel van de kantonrechter is de samenstelling van grondstoffen van pannenkoeken en poffertjes niet vergelijkbaar met die van koek. Bloem is een hoofdbestanddeel van koek, maar niet van pannenkoeken en poffertjes. Suiker(stroop) is ook een van de hoofdbestanddelen van koek, terwijl deze grondstof voor pannenkoeken en poffertjes, zo al toegevoegd, slechts een zeer ondergeschikt ingrediënt is. Melk is het hoofdbestanddeel van pannenkoeken en poffertjes, maar wordt niet gebruikt voor koek. Ei is een belangrijk ingrediënt voor pannenkoeken en poffertjes, maar voor koek niet of in veel mindere mate. Het enkele feit dat pannenkoeken en poffertjes net als koek ook bloem bevatten en dat sommige producten van X B.V. ook toegevoegde suiker bevatten, is onvoldoende om te concluderen dat de samenvoeging van grondstoffen vergelijkbaar is. Als onbetwist staat ook vast dat het verschil in samenstelling van de grondstoffen leidt tot een essentieel verschil in houdbaarheid. Pannenkoeken en poffertjes moeten gekoeld worden en zijn beperkt houdbaar, koek hoeft niet gekoeld te worden en is lang houdbaar.

Is de wijze van verwerking van de grondstoffen vergelijkbaar?

Naar het oordeel van de kantonrechter is de wijze van verwerking van de grondstoffen niet vergelijkbaar. De grondstoffen van pannenkoeken en poffertjes worden verwerkt tot een vloeibaar beslag. De grondstoffen van koek worden daarentegen verwerkt tot een vast deeg. Pannenkoeken- en poffertjesbeslag wordt in zeer korte tijd gemaakt en moet binnen twee uur verwerkt worden, terwijl koekdeeg een langer bereidingsproces kent onder meer omdat het moet rijzen voordat het gebakken wordt. Pannenkoeken en poffertjes worden aan weerszijden gebakken op een hete bakplaat (in feite een grote pan) terwijl koek wordt gebakken in een heteluchtoven. Dat is een essentieel verschil. Het enkele feit dat X B.V. voor de bakplaten ook de term oven gebruikt is niet relevant. Het gaat niet om de benaming maar om de methode van bakken. Evenmin is relevant dat volgens Van Dale koek ook kan worden gebakken in een pan. Het is algemeen bekend dat koek wordt gebakken in een (hete lucht-, elektrische of gas-)oven en niet in een pan.