Feiten

Werknemers zijn op 24 februari 2018 op basis van een zee-arbeidsovereenkomst in dienst getreden bij Forestwave. Zij waren tewerkgesteld op ‘het schip’. In april 2018 zijn werknemers via de Nigerdelta naar Nigera gevaren. De Nigerdelta is een hoogrisicogebied voor piraterij. Op 21 april 2018 werd het schip, kort voor aankomst, overvallen door piraten. Werknemers zijn daarbij gegijzeld. Tussen de piraten en Forestwave is diverse malen onderhandeld over betaling van losgeld. Uiteindelijk heeft Forestwave een bedrag van USD 340.000 aan losgeld betaald, waarna de elf zeevarenden werden vrijgelaten. De zeevarenden zijn vervolgens naar Amsterdam overgebracht, alwaar zij medisch zijn onderzocht en door de autoriteiten zijn gehoord. Werknemer 1 heeft in Amsterdam een aantal dagen in het ziekenhuis doorgebracht ter behandeling van de schotwonden en een maagzweer die hij had opgelopen. Op 25 mei 2018 zijn werknemers naar Oekraïne gerepatrieerd. Bij brief van 4 januari 2019 zijn Forestwave en X door werknemers aansprakelijk gesteld voor (de gevolgen van) de aanval door de piraten en de daaropvolgende gijzeling. Forestwave en X hebben aansprakelijkheid afgewezen omdat de veiligheidsinstructies niet zouden zijn gevolgd. Werknemers vorderen een verklaring voor recht dat Forestwave en X aansprakelijk zijn voor de door hen geleden schade.

Oordeel

Niet in geschil is dat werknemers schade hebben geleden in de uitoefening van hun werkzaamheden voor Forestwave. Dat de gewapende overval en gijzeling een zeer traumatische gebeurtenis is, daar zijn partijen het over eens. Forestwave heeft ook niet betwist dat werknemers als gevolg van hetgeen hen is overkomen een posttraumatische stressstoornis (PTSS) en gezondheidsschade hebben opgelopen en mogelijk in de toekomst nog psychologische ondersteuning nodig hebben. Tussen partijen staat verder vast dat het schip op 21 april 2018 door een hoogrisicogebied voor piraterij voer en dat het gelet op de daarmee verbonden veiligheidsrisico’s noodzakelijk was dat het schip over verdedigingsmaatregelen tegen piraterij diende te beschikken, waaronder in ieder geval een fysieke barrière van prikkeldraad langs de volledige omtrek van het schip, en dat het schip vanaf een specifiek verzamelpunt begeleid diende te worden door patrouilleschepen. Die veiligheidsmaatregelen zijn ook voorgeschreven door internationale maritieme organisaties. Het had dus op de weg van Forestwave gelegen om deze veiligheidsmaatregelen (tijdig) te treffen. Forestwave heeft dat ook niet betwist. Het verweer van Forestwave dat de aanwezigheid van het prikkeldraad als fysieke barrière rondom het schip geen maatregel is die een aanval en ontvoering kan voorkomen, maar hooguit het aan boord komen van de piraten had vertraagd, kan niet slagen. Niet kan worden uitgesloten dat de bemanningsleden, onder wie werknemers, ingeval dat prikkeldraad wel was aangebracht, tijdig de citadel hadden kunnen bereiken en alarm hadden kunnen slaan en dat zij niet waren ontvoerd en gewond waren geraakt. Forestwave heeft ook erkend dat de kapitein van het schip fouten heeft begaan, dat hij de veiligheidsinstructies die betrekking hadden op het risico van een gewapende overval door piraten en een daarop volgende gijzeling van de bemanning niet heeft nageleefd en dat hij de hiervoor genoemde veiligheidsmaatregelen tegen piraterij niet heeft getroffen. Dat komt voor rekening en risico van Forestwave. De conclusie is dat Forestwave geen, althans onvoldoende veiligheidsmaatregelen heeft getroffen om haar werknemers te beschermen tegen een aanval door piraten. Reeds hierom is Forestwave tekortgeschoten in de nakoming van de op haar rustende zorgplicht jegens werknemers in de zin van artikel 7:658 BW. Aan werknemers wordt een voorschot op de uiteindelijk vast te stellen schadevergoeding toegekend. Ten aanzien van X, de scheepsbeheerder, oordeelt de kanontrechter dat die niet aansprakelijk kan worden gehouden op grond van artikel 6:162 BW. Dat de bijzondere veiligheidsmaatregelen niet waren getroffen ligt niet in het bereik van de scheepsbeheerder.