X/Stichting Schaderegelingskantoor voor rechtsbijstandverzekering

SRK is een stichting die zich bezighoudt met het verlenen van rechtshulp aan personen die een rechtsbijstandsverzekering hebben afgesloten bij een bij SRK aangesloten verzekeraar. Z is sinds 15 november 2012 (enig) bestuurder en algemeen directeur van SRK. X is vanaf augustus 2000 met een onderbreking van twee jaar in loondienst werkzaam geweest bij SRK in de functie van rechtshulpverlener. De arbeidsovereenkomst is door de kantonrechter te Den Haag ontbonden met ingang van 1 mei 2014 op grond van een verandering van omstandigheden zonder toekenning van een vergoeding. Bij beschikking van 11 november 2014 heeft het Hof Den Haag het tegen deze beschikking gerichte hoger beroep van X verworpen. X heeft een rechtsbijstandsverzekering afgesloten bij een bij SRK aangesloten verzekeraar. In deze procedure verzoekt X Z met onmiddellijke ingang te ontslaan als bestuurder van SRK. De rechtbank heeft X in zijn verzoek niet-ontvankelijk verklaard (geen belanghebbende art. 2:298 BW).

Het hof oordeelt als volgt. X is niet als ex-werknemer maar als verzekeringsnemer van SRK belanghebbende. Hij doet zijn verzoek tot ontslag van de bestuurder steunen op de stelling dat SRK het recht op vrije advocaatkeuze frustreert, een onrechtmatig afsplitsbeleid voert, zaken onderbrengt bij SRK Rechtshulp B.V. en advocaat-stagiaires inzet. Dit zijn zaken waardoor hij in zijn belang van rechtsbijstandsverzekerde kan worden getroffen, zodat hij bij de uitkomst van de procedure belang heeft. Hij is derhalve ontvankelijk.

Het recht op een vrije advocaatkeuze is neergelegd in artikel 4:67 lid 1 Wet financieel toezicht (Wft). In aanmerking moet worden genomen dat over de reikwijdte van dit artikel verschil van inzicht heerste tussen de (uitvoerders van de) rechtsbijstandsverzekeraars en de rechtsbijstandsverzekerden. Eerst op 7 november 2013 is aan dit verschil van inzicht een einde gemaakt doordat het Hof van Justitie van de Europese Unie heeft uitgesproken dat een rechtsbijstandsverzekerde steeds recht heeft op een onafhankelijke advocaat, en niet alleen wanneer de zaak krachtens overeenkomst of naar de mening van de uitvoerende instantie (zoals SRK) aan een externe rechtshulpverlener moet worden uitbesteed. De door X genoemde berichten stammen deels van voor die tijd, toen er zoals gezegd nog onduidelijkheid heerste over de reikwijdte van de bepaling. Voor het overige deel dateren de producties uit de periode net na deze uitspraak. Het hof wil aannemen dat het SRK enige tijd heeft gekost om haar beleid aan te passen aan deze uitspraak, mede gezien het door SRK gestelde en door X onvoldoende betwiste feit dat het juist bij de afdeling Arbeid - waar ook X werkzaam was en waar de training en voorlichting plaatsvonden - tot op dat moment ongebruikelijk was om externe rechtshulp aan te trekken. Naar het oordeel van het hof hebben Z en SRK inmiddels de vrije advocaatkeuze volledig doorgevoerd.

Ook werpt X aan Z en SRK tegen dat SRK de rechtshulp laat verrichten door advocaat-stagiaires bij grote kantoren tegen gereduceerd tarief. Het hof verenigt zich op dit punt met de rechtbank. X heeft - terecht - niet weersproken dat het om gerenommeerde kantoren gaat. Verder is van algemene bekendheid dat het werk van een advocaat-stagiaire wordt besproken met en gecontroleerd door een oudere en ervaren advocaat. In dat licht en mede gezien het feit dat deze advocaat-stagiaires zich allicht in het kader van hun opleiding naar behoren zullen inspannen om de zaak tot een zo goed mogelijk einde te brengen, valt inderdaad - zoals de rechtbank terecht overweegt - niet in te zien in welk opzicht de verzekerden in hun belang worden geschaad. Van een handelen in strijd met wet en statuten of wanbeheer kan hier in elk geval niet worden gesproken.