X Transport/FNV

Feiten

(Cassatieberoep van AR 2017-0074) X Transport oefent een transportonderneming uit en is lid van de Vereniging Transport en Logistiek Nederland (TLN). X Transport heeft met FNV Bondgenoten reeds jarenlang cao’s voor het Beroepsgoederenvervoer over de weg en de verhuur van mobiele kranen (hierna: de cao) afgesloten. Er is een geschil over de uitleg van de nachtwerkvergoeding. FNV vordert veroordeling van X Transport haar chauffeurs over de uren gelegen tussen 20:00 en 04:00 uur (daaropvolgend) een nachttoeslag te betalen wanneer zij in de uren gelegen tussen 20:00 en 04:00 uur (daaropvolgend) werkzaamheden verrichten, ongeacht of hun dienst (ook) loopt tussen 0:00 en 06:00 uur. FNV Bondgenoten legt aan haar vordering ten grondslag dat X Transport ten onrechte geen ‘nachttoeslag’ betaalt aan werknemers die ten behoeve van een (niet-meerdaagse) nachtrit na 20:00 uur, maar voor 00:00 uur werkzaamheden hebben verricht. Dit is – aldus FNV – in strijd met artikel 37 cao 2012/2014, welk artikel bepaalt dat voor alle diensturen gelegen tussen 20:00 en 04:00 uur een vergoeding wordt toegekend. X Transport heeft het volgende verweer gevoerd. Zij stelt dat een puur grammaticale uitleg van artikel 37 cao te beperkt is. Zij meent dat onder een nachtrit in de zin van artikel 37 Cao 2012/2014 moet worden verstaan een rit tussen 00:00 uur en 04:00 uur, omdat onder het begrip ‘nachtrit’ niet werkzaamheden tussen 20:00 en 00:00 uur kunnen worden verstaan. De nacht begint volgens X Transport om 00:00 uur en de werkzaamheden gedurende de uren tussen 20:00 en 00:00 uur dienen volgens haar te worden aangemerkt als avonddienst. De Cao 2012/2014 geeft weliswaar geen definitie van ‘nachtrit’, doch X Transport stelt dat moet worden aangesloten bij artikel 1:7 lid 1 onderdeel d Arbeidstijdenwet waarin onder het begrip ‘nachtdienst’ wordt verstaan een dienst waarin meer dan één uur arbeid wordt verricht tussen 00:00 en 06:00 uur. Het hof heeft FNV in het gelijk gesteld.

Oordeel

De Hoge Raad oordeelt als volgt.

Nachtrit omvat ook periode voor 00.00 uur

Het hof heeft een juiste uitleg gegeven aan artikel 37 CAO. Uit de bewoordingen van die bepaling volgt dat werkzaamheden vallend tussen 20.00 en 04.00 uur voor een toeslag in aanmerking komen. De voorwaarde die X Transport stelt, namelijk dat van een nachtrit pas sprake is als een ééndaagse rit ten minste deels na 00.00 uur plaatsvindt, vindt geen steun in de bewoordingen van de cao en leidt tot onaannemelijke rechtsgevolgen (zie over dit laatste de conclusie van de advocaat-generaal onder 3.3 en 3.4). De door X Transport genoemde omstandigheid dat artikel 37 CAO spreekt van een ‘nachtrit’ en dat een rit die vóór 00.00 uur eindigt volgens het spraakgebruik een ‘avondrit’ is, weegt onvoldoende zwaar om tot een ander oordeel te komen.