Rechtspraak
Gerechtshof Amsterdam (Locatie Amsterdam), 28 mei 2019
ECLI:NL:GHAMS:2019:1849
Stichting Bedrijfstakpensioenfonds voor de Reisbranche/Booking.com B.V.
Feiten
De Stichting Bedrijfstakpensioenfonds voor de Reisbranche (hierna: ‘Bpf Reisbranche’) heeft tot doel het uitkeren en het doen uitkeren van pensioenen aan de (gewezen) deelnemers en hun nabestaanden. Deelneming in de Stichting Bedrijfstakpensioenfonds voor de Reisbranche is verplicht gesteld voor de werknemers van 21 tot en met 64 jaar die werkzaam zijn in de reisbranche. De werkingssfeerbepaling van het verplichtstellingsbesluit is opgenomen in de uitspraak. Bij brief van 20 oktober 2014 heeft Bpf Reisbranche Booking.com medegedeeld dat Booking.com onder de werkingssfeer van Reiswerk Pensioenen valt. Booking.com heeft bezwaar gemaakt tegen de deelname. Het Bedrijfstakpensioenfonds voor de Reisbranche heeft in eerste aanleg gevorderd dat de kantonrechter voor recht verklaart dat Booking.com verplicht is deel te nemen aan het Bedrijfstakpensioenfonds voor de Reisbranche. De kantonrechter heeft de vorderingen van Bpf Reisbranche afgewezen. Tegen dit oordeel keer Bpf Reisbranche zich in hoger beroep.
Oordeel
De kernvraag die in deze procedure voorligt, is of Booking.com werkzaamheden verricht als reisagent in de zin van het verplichtstellingsbesluit. Bij de beantwoording van deze vraag stelt het hof voorop dat de werkingssfeer van een verplichtgesteld bedrijfstakpensioenfonds duidelijk dient te zijn omdat voor de onder de verplichtstelling vallende werkgevers van rechtswege de verplichting ontstaat tot naleving van de statuten en reglementen van het verplichte bedrijfstakpensioenfonds. Voorts geldt bij de uitleg van de werkingssfeerbepaling de cao-norm. Voor de beantwoording van voornoemde vraag is beslissend of de bedrijfsactiviteit van Booking.com valt onder de omschrijving 'bemiddelt bij het tot stand komen van overeenkomsten op het gebied van reizen in de ruimste zin des woords, waaronder worden begrepen overeenkomsten inzake vervoer, verblijf en pakketreizen'. Het debat van partijen spitst zich toe op de vraag of Booking.com bemiddelt. Uit de tekst van het verplichtstellingsbesluit blijkt dat de bemiddeling in de zin van dat besluit betrekking dient te hebben op de totstandkoming van overeenkomsten op het gebied van reizen in de ruimste zin des woords. Of daarvan sprake is, wordt bepaald door de wijze waarop de overeenkomsten tussen de klanten en accommodatieverstrekkers tot stand komen en de rol die Booking.com daarbij speelt. Booking.com exploiteert een reserveringsplatform. De betrokkenheid van Booking.com bij de totstandkoming van een overeenkomst tussen een klant en een accommodatieverstrekker bestaat slechts uit het scheppen van de mogelijkheid tot het via een geboden platform bij elkaar komen van het aanbod van de accommodatieverstrekkers en de vraag van de bezoekers van de website. Aan accommodatieverstrekkers geeft Booking.com de mogelijkheid om tegen betaling van een commissie goederen of diensten op haar website aan te bieden en aan zakelijke gebruikers en consumenten geeft zij de mogelijkheid om op die website door middel van een reservering direct een contractuele relatie aan te gaan met de accommodatieverstrekker. Het enkel verschaffen van deze onafhankelijk van elkaar bestaande algemene mogelijkheden, waarvan het benutten geheel aan de accommodatieverstrekkers en de bezoekers van de website wordt overgelaten, is geen bemiddelen bij het tot stand brengen van overeenkomsten. Uit hetgeen Bpf Reisbranche overigens heeft aangevoerd ter onderbouwing van haar standpunt dat van bemiddeling sprake is, blijkt geen betrokkenheid van Booking.com bij het daadwerkelijk tot stand komen van de overeenkomst tussen de klant en de accommodatieverstrekker. Booking.com valt niet onder het begrip (online)reisagent in de werkingssfeerbepaling van het verplichtstellingsbesluit.