Feiten

Werknemer is op 1 april 2019 in dienst getreden bij werkgeefster als operationeel manager. Vanaf 1 januari 2020 geldt een arbeidsovereenkomst voor onbepaalde tijd. De arbeidsovereenkomst bevat een relatie- en een geheimhoudingsbeding. Partijen sluiten in augustus 2021 een vaststellingsovereenkomst (VSO) ter beëindiging van het dienstverband met daarin een  concurrentie-, relatie- en nevenwerkzaamhedenbeding alsmede een finalekwijtingsbepaling. Werknemer is vervolgens voor zijn eigen onderneming gaan werken, waarbij hij in mei 2022 werkzaamheden verricht voor een relatie van werkgeefster. Werkgeefster beroept zich op het relatiebeding en maakt aanspraak op een boete van € 5.000. Zij stelt dat partijen in de arbeidsovereenkomst uitdrukkelijk een relatiebeding zijn overeengekomen, op basis waarvan het verrichten van werk voor bestaande klanten van werkgeefster door werknemer niet is toegestaan. Met de bepaling in de VSO is beoogd dat relatiebeding te handhaven, met als aanvulling dan wel verduidelijking dat dit zonder meer geldt voor actieve acquisitie én dat werknemer met werkgeefster moet overleggen als hij zelf wordt benaderd door bestaande klanten van werkgeefster. Werknemer voert verweer. In de VSO is uitdrukkelijk een bepaling opgenomen over (onder meer) het relatiebeding. Daarin is het ruime relatiebeding uit de arbeidsovereenkomst beperkt tot slechts actieve acquisitie.

Beoordeling

Relatiebeding

In geschil is wat partijen in de VSO nu precies hebben beoogd overeen te komen. De kantonrechter is van oordeel dat werkgeefster voldoende heeft gesteld en onderbouwd dat de bedoeling was om (de ruimere strekking van) het relatiebeding uit de arbeidsovereenkomst te handhaven. Dit vindt ook bevestiging in de tekst van de relatiebedingen. Werknemer mocht uit hoofde van het relatiebeding geen actieve acquisitie plegen en hij was gehouden om met werkgeefster te overleggen als hij zou worden benaderd door bestaande klanten van werkgeefster. De vraag of werknemer dit relatiebeding heeft overtreden wordt door de kantonrechter bevestigend beantwoord omdat (a) niet in geschil is dat werknemer in 2022 uit eigen naam werkzaamheden heeft verricht voor een relatie van werkgeefster, (b) volgens de inhoud en de strekking van het relatiebeding het op de weg van werknemer had gelegen om daarover contact op te nemen met werkgeefster en (c) het verweer van werknemer dat de opdrachtgeefster in kwestie niet kan worden gezien als ‘bestaande’ klant van werkgeefster niet opgaat.

Boetebeding

Aangezien partijen er na overleg bewust voor hebben gekozen om het in de arbeidsovereenkomst overeengekomen relatiebeding te handhaven en zij geen afwijkende afspraken hebben gemaakt over de consequentie van overtreding daarvan, moet naar het oordeel van de kantonrechter ervan worden uitgegaan dat zij hebben bedoeld ook het in de arbeidsovereenkomst overeengekomen boetebeding te handhaven. Een relatiebeding zal naar haar aard grotendeels haar kracht verliezen als er geen (punitief) gevolg is verbonden aan overtreding daarvan. In dit geval wordt wel het beroep van werknemer op matiging gehonoreerd omdat onder meer (a) de VSO is opgesteld na overleg tussen beide partijen waarin uitdrukkelijk is gesproken over het relatiebeding en het op de weg van werkgeefster had gelegen om, als zij daar een beroep op wenste te doen, het boetebeding expliciet in de VSO op te nemen of dit in ieder geval van overeenkomstige toepassing te verklaren, (b) werknemer voor zover bekend gedurende de gehele looptijd het relatiebeding eenmalig heeft overtreden en (c) de (hoogte van de) boete dient te worden afgezet tegen de (hoogte van de) door werknemer gestelde geleden schade.